کد مطلب:36544 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:27

گنجینه پرسمان » اعتقادات

اينكه مي‎گوئيم «خدا واحد است» به چه معني است؟

واحد به هر معني كه در نظر گرفته شود، از حقيقتي معين و هويتي محدود انتزاع مي‎گردد، خواه واحد عددي باشد، يا صنفي و نوعي و جنسي، حتي اگر واحد به آن مفهوم كلي اطلاق نشود كه دائره‎اي بسيار وسيع دارد و به همة كليات قابل تطبيق است، اين واحد با اينكه شامل همة كلياتي است كه داراي انواع و غيرقابل شمارش است، قابل تكرر مي‎باشد، يعني اين مفهوم ذهني در نهايت تجريد قابل تكرار و تعدد مي‎باشد و به همين جهت يك واحد از اين مفهوم بسيار وسيع كمتر از دو واحد از آن است، زيرا هرچه باشد، بالاخره نمي‎تواند از تعين هويتي كه آنرا محدود مي‎سازد، بركنار بوده باشد. ولي وقتي كه مي‎گوئيم خدا موصوف به وحدت است. يعني خدا واحد است، اين وحدت و واحد از يك حقيقت محدود و متعين انتزاع نشده است كه در برابر دو وحدت و دو واحد كمتر بوده باشد. با يك تشبيه ناقص بر كامل مي‎توان روح انساني را در برابر تكثرات جسماني او در نظر گرفت كه بيش از يك واحد است، زيرا واحد روح از يك واقعيت عيني و فيزيكي محدود انتزاع نشده است كه گفته شود: يك واحد روح كمتر از دو واحد عضوي مانند دو انگشت، دو دست، دو پا، سه تار موي سر، چهار رگ بدن، پنج استخوان، شش قطره خون مي‎باشد. همچنين نمي‎توان روح را به عنوان يك واحد در سراسر دو تخيل و سه تجسم و چهار انديشه و پنج حدس و شش اراده و هفت تداعي معاني و هشت تصميم و نه اختيار و ده تصور و تصديق قرار داده و روح را كمتر از آن امور متعدد و متكثر به حساب آورد.

---

ترجمه و تفسير نهج‎البلاغه ج 11
آية الله محمدتقي جعفري